20 lutego wchodzi w życie ustawa o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o koncesji na roboty budowlane lub usługi, której celem jest implementacja dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania niektórych zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi przez instytucje lub podmioty zamawiające w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa (tzw. dyrektywa obronna) oraz dostosowanie polskiego porządku prawnego do linii orzeczniczej Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dotyczącej zamówień publicznych.

Dyrektywa obronna

Dyrektywa ta jak głosi jej preambuła ma na celu ukształtowanie europejskiego rynku wyposażenia obronnego oraz wzmocnienie europejskiej bazy przemysłowej i technologicznej sektora obronnego, co niezbędne jest do rozwoju zdolności wojskowych koniecznych z punktu widzenia wprowadzenia w życie europejskiej polityki bezpieczeństwa i obrony.

Równocześnie rozgranicza się sferę zapewnienia bezpieczeństwa narodowego, która to należy wyłącznie do obowiązków każdego państwa członkowskiego. Tym samym dyrektywa zawęża swój zasięg jedynie do kwestii ekonomicznych, związanych ze swobodą przepływu towarów i usług.

Najważniejsze zmiany

Ustawodawca podzielił niejako nowelizację na dwie kategorie: regulacje zwiększające bezpieczeństwo realizacji zamówień i przyczyniające się do wzmocnienia potencjału polskiego przemysłu obronnego.

Do tych pierwszych należy niewątpliwie wprowadzona możliwość określenia przez zamawiającego szczególnych warunków realizacji zamówienia np. dotyczących bezpieczeństwa informacji lub bezpieczeństwa dostaw czy prawo wykluczenia z udziału w postępowaniu podmiotu, któremu udowodniono naruszenie zobowiązań w zakresie bezpieczeństwa informacji lub bezpieczeństwa dostaw w innym postępowaniu lub też podmiotu, który nie posiada wiarygodności niezbędnej do wykluczenia zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Warto dodać, że w przypadku gdy uzasadnienie takich okoliczności opatrzone będzie klauzulą tajności to decyzja ta oraz uzasadnienie wykluczenia wykonawcy nie będą mu udostępniane (i to również w postępowaniu odwoławczym, przed Krajową Izbą Odwoławczą).

Rozwojowi przemysłu sprzyjać niewątpliwie będą przepisy dotyczące podwykonawstwa umożliwiające zobowiązanie wykonawcy do powierzenia części zamówienia (jednak nie więcej niż 30%) podwykonawcom. Ograniczono też konkurencję wprowadzając tzw. „preferencje europejskie” czyli zasadę, że w postępowaniu o udzielenie zamówień publicznych w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa będą mogli brać udział wyłącznie wykonawcy z krajów członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz ci mający siedzibę na terytorium kraju, z którym Unia Europejska lub Rzeczpospolita Polska zawarła odpowiednią umowę międzynarodową (przy jednoczesnym wprowadzeniu regulacji umożliwiającej zamawiającemu dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykonawców mających siedzibę także na terytorium innych państw niż powyżej określone).

Ocena

Jak czytamy w uzasadnieniu, zdaniem Rządu nowelizacja powinna zwiększyć konkurencyjność w organizowanych postępowaniach a co za tym idzie obniżyć wysokość cen i poprawić jakość zamawianych dostaw. Dla wykonawców oznaczać natomiast będzie wprowadzenie bardziej przejrzystych, obiektywnych i konkurencyjnych rozwiązań dotyczących postępowania o zamówienie publiczne oraz równe ich traktowanie. Tak pozytywnie nowego prawa nie oceniają jednak pracodawcy. Według PKPP Lewiatan wiele z tych przepisów jest niekonstytucyjnych i narusza zasadę państwa prawa. Kto będzie miał rację pokaże praktyka stosowania zmienionych ustaw.