Codziennie spotykamy się z wolontariuszami i kwestorami, którzy proszą o wrzucenie drobnych do puszki, na ulicach zaczepiają nas osoby proszące o pomoc w pokryciu kosztów leczenia chorego dziecka, itd. Mogłoby się wydawać, że zbieranie datków na szczytne cele jest dozwolone w każdym przypadku, wszak przede wszystkim powinna liczyć się dobroczynność i nadrzędny cel, na które mają być przekazane zebrane środki. Jednak sięganie po pomoc obcych ludzi nie może odbywać się dowolnie.

Warunki organizowania publicznych zbiórek pieniędzy zostały określone w ustawie z dnia 15 marca 1933r., a z jej treści wynika, że nie każdy i nie dowolnie może taką zbiórkę zorganizować. Co do zasady na dokonanie zbiórki publicznej należy uzyskać pozwolenie. Pozwolenie takie może być wydane m.in. na rzecz stowarzyszenia, którego cele statutowe odpowiadają celowi zbiórki.

Wprawdzie organizowanie niektórych zbiórek nie wymaga pozwolenia, jednak wyjątki są ściśle określone i dotyczą m.in. zbiórek szkolnych, w kościołach, czy wśród bliskich znajomych. Oznacza to, że jeśli w gronie znajomych osób postanowicie zorganizować zbiórkę pieniędzy np. aby pomóc chorej przyjaciółce albo dzieci będą przynosić do szkoły dary, które mają być przekazane do schroniska dla zwierząt, to w takim przypadku zezwolenie nie jest potrzebne.

Zbiórka publiczna może być przeprowadzona także w innej formie, np. wpłat na konto, ofiar lub sprzedaży usług. Wtedy konieczne będzie uzyskanie pozwolenia na zbiórkę publiczną. Zaznaczyć trzeba, że procedura ta nie jest specjalnie skomplikowana i wymaga od organizatora podania podstawowych informacji oraz dopełnienia pewnych obowiązków, przy czym uczciwi organizatorzy nie powinni mieć obaw przed odmową udzielenia pozwolenia. Co do zasady organem właściwym do wydania pozwolenia jest wójt (jeśli zbiórka ma być prowadzona na terenie jednej gminy). Ubiegając się o udzielenie pozwolenia należy zatem przedstawić plan, który określa przede wszystkim cel na który mają być przeznaczone zebrane środki, a także formę, termin i obszar prowadzenia zbiórki publicznej. Po sporządzeniu takiego planu, o ile cel zbiórki nie jest sprzeczny z prawem, a dodatkowo z punktu widzenia interesu publicznego jest on godny poparcia, organ powinien wydać pozwolenia na przeprowadzenie zbiórki publicznej. Organizator musi także pamiętać, że skarbonki i puszki należy odpowiednio zabezpieczyć i oznakować, a kwestorów wyposażyć w legitymacje ze zdjęciem, które pozwolą na identyfikację zarówno osoby zbierającej ofiary, jak i samego organizatora.

Trzeba mieć się przy tym na baczności, gdyż niedopełnienie obowiązku uprzedniego uzyskania pozwolenia może rodzić odpowiedzialność przewidzianą w art. 56 kodeksu wykroczeń, a co gorsza może pociągać za sobą orzeczenie przepadku pieniędzy uzyskanych ze zbiórki. W takiej sytuacji cały wysiłek włożony w zorganizowanie zbiórki oraz środki uzyskane w jej wyniku, nawet jeśli docelowo miały zostać przekazane na szczytny cel, mogą zostać zaprzepaszczone.

Ślązak Zapór i Wspólnicy, Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych sp. k.