Aplikacja dyplomatyczno - konsularna w Ministerstwie Spraw Zagranicznych stanowi pierwszy krok do kariery dyplomatycznej. Nabór odbywa się w drodze konkursu i jest ogłaszany zazwyczaj raz w roku, osoby zakwalifikowane zostają zatrudnione na czas określony (1 rok) na stanowisku podreferendarza w strukturach MSZ.  Aplikacja pomaga w zdobyciu wiedzy i doświadczenia, które później znacznie ułatwiają zdanie egzaminu dyplomatyczno- konsularnego.

Aby dostać się na aplikację należy spełnić kilka warunków, należą do nich:

•    Posiadanie obywatelstwa polskiego
•    Posiadanie tytułu magistra lub równorzędnego
•    Potwierdzona znajomość dwóch języków obcych (w tym angielskiego)
•    Korzystanie z pełni praw publicznych i niekaralność za przestępstwo popełnione umyślnie
•    Wykazywanie się odpowiednim stanem zdrowia psychicznego i fizycznego

Aplikacja dyplomatyczno - konsularna trwa 12 miesięcy i obejmuje dwie części:

•    Teoretyczną - na którą składają się: specjalistyczne szkolenie oraz służba przygotowawcza w służbie cywilnej prowadzone przez Akademię Dyplomatyczną Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

•    Praktyczną - którą stanowi staż w komórce organizacyjnej MSZ oraz staż w placówce zagranicznej.

Aplikacja kończy się egzaminem dyplomatyczno - konsularnym.

Do obowiązków aplikantów należy uczestniczenie w szkoleniach w ramach aplikacji dyplomatyczno - konsularnej, zrealizowanie programu służby przygotowawczej w służbie cywilnej, a także doskonalenie swoich umiejętności poprzez staże w placówkach zagranicznych oraz strukturach MSZ.
12 miesięczna aplikacja kończy się egzaminem dyplomatyczno - konsularnym, który ma na celu sprawdzenie wiedzy teoretycznej i praktycznej zdobytej podczas aplikacji. Osoba, która zdała egzamin otrzymuje najniższy stopień dyplomatyczny - attaché.

Attaché oznacza osobę oddelegowaną do pełnienia funkcji w placówce zagranicznej jako specjalisty w danej dziedzinie. Wyróżnia się m. in. attaché kulturowego, attaché prawnego czy attaché prasowego. Attaché podlega służbowo ambasadorowi bądź innemu szefowi misji dyplomatycznej.

Po co najmniej 2 latach pracy w MSZ można ubiegać się o 4-letni wyjazd na polską placówkę zagraniczną- misję dyplomatyczną. Kolejne lata kariery w MSZ to naprzemiennie praca w Warszawie oraz w placówce zagranicznej.
Stopnie dyplomatyczne stanowią jednocześnie stanowiska pracy, a w placówkach zagranicznych pełnione funkcje.

Nadanie następnego, wyższego stopnia dyplomatycznego członkom personelu dyplomatyczno-konsularnego następuje stosownie do przebiegu służby, posiadanych kwalifikacji zawodowych oraz oceny służbowej.

Osoby zatrudnione w placówkach MSZ mają dostęp do licznych darmowych szkoleń podnoszących ich kwalifikacje zawodowe oraz umiejętności językowe. Pracownicy mają również możliwość refundacji kosztów kształcenia oraz zdobywania stopni naukowych. Posiadają także dostęp do szerokiego wachlarza świadczeń Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych m. in. wycieczek, zajęć sportowych, bonów towarowych oraz opieki lekarskiej dostępnej dla pracowników MZS oraz ich rodzin.