Art. 18 ust. 2 kodeksu spółek handlowych wysławia zakaz pełnienia funkcji w organach spółek kapitałowych oraz funkcji likwidatorów przez osoby skazane prawomocnie wyrokiem za przestępstwo w tym artykule wymienione. Wraz z uprawomocnieniem się skazania, dana osoba nie może zostać skutecznie powołana do pełnienia tych funkcji. Nasuwa się jednak pytanie: skąd sąd rejestrowy dokonujący wpisu ma powziąć informację, że takie prawomocne skazanie miało miejsce?

Przed 15 stycznia 2013r. nie było do końca wiadome, w jaki sposób sądy rejestrowe mają skutecznie i sprawnie pozyskać informację o tym, że osoba ubiegająca się o wpis do KRS jest objęta zakazem z art. 18 § 2 k.s.h. Pozostawała w zasadzie do wykorzystania jedynie instytucja zbadania zgłoszonych danych z rzeczywistym stanem rzeczy – o ile sąd rejestrowy powziął w tym względzie uzasadnione wątpliwości. Jak nietrudno sobie wyobrazić, uważny sąd rejestrowy mógł takie wątpliwości powziąć, mniej uważny sąd zaś mógł takiego faktu zupełnie nie zauważyć i przejść nad nim do porządku dziennego (vide „afera Amber Gold”). Co więcej, obieg korespondencji między sądem rejestrowym a KRK odbywał się w tradycyjnej formie pisemnej – co oczywiście rodziło spore trudności. Wraz z wejściem w życie z dniem 15 stycznia 2013r. nowelizacji ustaw o Krajowym Rejestrze Sądowym i Krajowym Rejestrze Karnym wprowadzono kompleksową regulację mającą na celu uzyskanie takiej informacji przez sąd rejestrowy za pośrednictwem powiązanego systemu teleinformatycznego.

W obecnym stanie prawnym sąd rejestrowy przed dokonaniem wpisu otrzymuje z Biura Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego informację o skazaniu danej osoby za przestępstwo wymienione w art. 18 § 2 k.s.h. Niezależnie od tego, jeżeli dane dot. prawomocnego skazania danych osób za przestępstwo z art. 18 § 2 k.s.h. już figurują w Krajowym Rejestrze Karnym, to KRK z urzędu wysyła takie informacje sądowi rejestrowemu. Jeżeli sąd otrzyma informację o prawomocnym skazaniu, odmówi wpisu danej osoby do KRS. Dzięki temu, że komunikacja pomiędzy obydwoma rejestrami odbywa się w powiązanym systemie teleinformatycznym, weryfikacja przebiega znacznie sprawniej niż dotychczas.

Praktyka potwierdza, że w odróżnieniu od stanu prawnego sprzed 15 stycznia 2013r. sądy rejestrowe przy wykorzystaniu znowelizowanych przepisów odmawiają wpisu konkretnych osób fizycznych jako członków organów czy likwidatorów spółek kapitałowych do KRS z powodu objęcia ich zakazem z art. 18 § 2 k.s.h. – i osiągnięcie takiego właśnie efektu było intencją ustawodawcy. Po niecałym roku funkcjonowania przedstawionych zmian należy więc ów zabieg legislacyjny ocenić jak najbardziej pozytywnie – pozostaje zaś tylko żałować, że nowelizacja taka nie została dokonana wcześniej.

Ślązak, Zapiór i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych