Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, liczba wypadków przy pracy z roku na rok dramatycznie wzrasta. Co szczególnie niepokojące – rośnie ilość wypadków śmiertelnych. Wszelkie kwestie związane z tematyką wypadku przy pracy szeroko reguluje ustawa wypadkowa. Podstawę prawną stanowi tu również Kodeks Pracy, a konkretnie artykuły 226-228. Na początku warto przedstawić rozumienie wypadku przy pracy wedle ustawy. Zgodnie z artykułem 3 WypadkiU, za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołanie przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Warto jednak dodać, iż na równi z wypadkiem przy pracy traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ:

- w czasie trwania podróży służbowej, chyba że wypadek spowodowany został postępowaniem pracownika, które nie pozostawało w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań,

- podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony,

- przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Odpowiedzialność za wypadki przy pracy na gruncie Ustawy Wypadkowej jest odpowiedzialnością zaostrzoną w stosunku do odpowiedzialności ukształtowanej w Kodeksie Cywilnym.

Wmyśl artykułu 21 WypadkiU świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługują ubezpieczonemu w razie:

- umyślnego lub wskutek rażącego niedbalstwa naruszenia przez pracownika przepisów o ochronie życia i zdrowia, jeśli było to wyłączną przyczyną wypadku, albo

- gdy pracownik, będąc w stanie nietrzeźwym lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych , w znacznym stopniu przyczynił się do spowodowania wypadku.

Przyczynienie się pracownika do wypadku uzasadnia wyłączenie odpowiedzialności za wypadki przy pracy, gdy stwierdzi się znaczny stopień tego przyczynienia.

Świadczenia wskazane w ustawie wypadkowej są świadczeniami z ubezpieczenia społecznego, nie przysługują zatem, co do zasady, od pracodawcy, ale od ZUS. Nie oznacza to jednak, iż w związku z wypadkiem nie ciążą na pracodawcy żadne obowiązki.Pracownik, który uległ wypadkowi przy pracy i doznał szkody w postaci uszczerbku na zdrowiu lub rozstroju zdrowia, może żądać od swego pracodawcy odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu cywilnego. Może to zrobić jednak dopiero po przyznaniu przez ZUS odszkodowania z ubezpieczenia wypadkowego, jeśli nie pokryło ono całości szkody.

Kiedy już dojdzie do takiego wypadku, pracodawca musi podjąć następujące czynności:

- wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia,

- zapewnienie pierwszej pomocy wszystkim osobom poszkodowanym,

- ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku,

- zastosowanie odpowiednich środków zapobiegających podobnym wypadkom.

Zgodnie z artykułem 6 WypadkiU, świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych obejmują m.in.:

- zasiłek chorobowy,

- świadczenie rehabilitacyjne

- zasiłek wyrównawczy

- jednorazowe odszkodowanie dla pracownika,

- rentę rodzinna

- dodatek pielęgnacyjny.

Zasiek chorobowy oraz świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru tych świadczeń.

Według artykułu 11 WypadkiU jedynie pracownik, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wywołanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodowa, może nabyć prawo do jednorazowego odszkodowania.

Ważnym jest, aby pamiętać , że ubiegający się o świadczenie składa tutaj wniosek do pracodawcy (płatnika składek), który kompletuje dokumentację, a następnie przekazuje ją wraz z tym wnioskiem właściwej ze względu na miejsce zamieszkania poszkodowanego placówce ZUS.