W serwisie bankier.pl pojawił się ostatnio ciekawy artykuł radcy prawnego pani Magdaleny Wojtowicz o celebrytach i ich prawach (http://www.bankier.pl/wiadomosc/Prawo-do-informacji-ma-granice-a-celebryta-nie-jest-osoba-pelniaca-funkcje-publiczne-2951047.html). Temat w dobie wciąż rozwijających się mediów niewątpliwie zasługuje na uwagę.

Celebrytą może być dzisiaj każdy- aktor, piosenkarka, bloger czy uczestnik realisty-show. Zgodnie z definicją sformułowaną jużw 1961 roku „celebryt to osoba, która jest znana z tego, że jest znana”. Celebryci są uważani za osoby publiczne. Czy oznacza to, że tabloidy mogą bezkarnie publikować o nich informacje? Prawo prasowe w art. 14 stanowi, że publikowanie lub rozpowszechnianie w inny sposób informacji utrwalonych za pomocą zapisów fonicznych i wizualnych wymaga zgody osób udzielających informacji. Ponadto dziennikarz nie może odmówić osobie udzielającej informacji autoryzacji dosłownie cytowanej wypowiedzi, o ile nie była uprzednio publikowana, a osoba udzielająca informacji może z ważnych powodów społecznych lub osobistych zastrzec termin i zakres jej opublikowania. Nie wolno także bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery jej życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z jej działalnością publiczną. Wynika z tego, że jeśli osoba, która sama przekazuje informacje o swoim życiu prywatnym gazetom, powinna liczyć się z tym, że informacje te będą powielane.

Wedle Konstytucji obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne (art. 61 Konstytucji). Pamiętajmy jednakże, że celebryta taki jak piosenkarka czy aktor nie pełni funkcji publicznych. Co innego np. polityk, który pełniąc funkcje publiczne godzi się na to by być poddany nieustannej kontroli społecznej. Celebryta korzysta z pełni praw konstytucyjnych regulujących jego prawo do prywatności. Prawo do prywatności i wizerunku to jego dobra osobiste podlegające ochronie. Artykuł 24 kodeksu cywilnego stanowi: „Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny”. Po nowelizacji kodeksu karnego z 2011 roku nękani przez paparazzi celebryci mogą powołać się także na art. 190a kodeksu karnego dotyczącego stalkingu i żądać wszczęcia postępowania karnego wobec osób, które je nękają. Art. 190a kodeksu karnego stanowi, że ten kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozba­wienia wolności do lat 3. Tej samej karze podlega, kto, podszywając się pod inną osobę, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej.

Jeżeli następstwem powyższych czynów jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.