Jakość i standardy kształcenia w skrócie Wyróżniony
Napisał AdministratorJakość kształcenia oraz jej zapewnianie jest jednym z głównych zadań, które muszą realizować władze uczelni, w tym poszczególnych jednostek organizacyjnych. Nigdzie nie opisano krok po kroku, jakie dokładnie kroki należy powziąć, by jakość kształcenia była zapewniona na najwyższym poziomie. Należy, zatem przestrzegać ogólnych wytycznych, stosować się do odpowiednich dokumentów i przestrzegać wytyczonego trybu postępowania z aktami regulującymi proces nauczania.
Jednym z najważniejszych dokumentów, które dotyczą kwestii zapewniania, jakości kształcenia w kontekście europejskim są „Standardy i wskazówki dotyczące zapewnienia, jakości kształcenia w Europejskim Obszarze Szkolnictwa Wyższego” opracowane przez Europejskie Stowarzyszenie na rzecz Zapewnienia, Jakości w Szkolnictwie Wyższym z 2005r. Standardy zostały znowelizowane na konferencji europejskich ministrów ds. szkolnictwa wyższego w Erywaniu w maju 2015r. Prace nad zmianami trwały od 2012r. w ramach organizacji i instytucji zajmujących się kształtowaniem europejskiej polityki wobec szkolnictwa wyższego. Standardy są kolejnym dokumentem po Deklaracji Bolońskiej z 1999 roku, które mają zapewnić wprowadzenie jednolitych ram kształcenia. Natomiast sama Deklaracja Bolońska miała stworzyć jednolitą i skoordynowaną politykę w zakresie szkolnictwa wyższego, uwzględniając przy tym autonomię uniwersytetów oraz podkreślając różnorodność kultur, języków i sposób nauczania. Zawarte w standardach wnioski i zalecenia przewidywały realizację następujących zadań:
1. przygotowanie europejskich standardów dotyczących wewnętrznego i zewnętrznego zapewnienia jakości, a także agencji zewnętrznego zapewnienia jakości;
2. zobowiązanie europejskich agencji zewnętrznego zapewnienia jakości do poddawania się okresowemu (tj. w cyklach 5-letnich) przeglądowi;
3. położenie nacisku na subsydiarność, w ramach, której przeglądy będą - w miarę możliwości przeprowadzane na szczeblu krajowym;
4. stworzenie europejskiego rejestru agencji zapewnienia jakości;
5. utworzenie Europejskiego Komitetu ds. Rejestru, jako organu czuwającego nad dopuszczeniem agencji do rejestru;
6. powołanie Europejskiego Forum Konsultacyjnego na rzecz Zapewnienia Jakości Szkolnictwa Wyższego.
W Polsce najważniejszymi dokumentami dotyczącymi standardów kształcenia są ustawa – Prawo o szkolnictwie wyższym a także Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia oraz w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego. Nie wchodząc w szczegóły poszczególnych dokumentów zaznaczyć należy, że najważniejszym zadaniem podmiotów zarządzających uczelniami i jednostkami organizacyjnymi jest przełożenie standardów ustalonych na poziomie europejskim i ogólnopolskim na wewnętrzne systemy zapewnienia jakości kształcenia. To przede wszystkim władze rektorskie oraz senat muszą opracować a także wprowadzić standardy, które uwzględniać będą nauczanie w różnych dziedzinach nauki, sposoby sprawdzania wprowadzanych efektów a także zaangażowanie bezpośrednio zainteresowanych, czyli studentów w proces zapewniania jakości kształcenia. Natomiast struktury wydziałowe mają większą elastyczność, są jednak podporządkowane strukturom uczelnianym. Istotne jest, zatem weryfikowanie czy student osiągnął wymagane efekty kształcenia a także analiza czy braki w tym zakresie leżą po stronie systemu czy studenta. Uczelnie powinny również monitorować kariery absolwentów oraz sprawdzać czy umiejętności nabyte podczas procesu kształcenia umożliwiły osiągnięcie sukcesu w życiu zawodowym.
Od strony praktycznej systemy zapewniania jakości kształcenia mogą przybierać różne formy. Już samo wdrażanie planów i programów kształcenia musi zapewniać zgodność z Krajowymi Ramami Kwalifikacji a również wymaganiami stawianymi przez inne rozporządzenia MNISW. Zgodnie z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym w procedurze tej bierze udział samorząd studencki, który przed uchwaleniem programu powinien wyrazić opinię. Nie jest ona wiążąca, jest natomiast obligatoryjna. Samorząd podejmuje decyzję uchwałą. Przedstawiciele studentów powinni być obecni w gremiach wydziałowych i uczelnianych zajmujących się procesem kształcenia a także opracowujących zmiany w programach studiów. Student będący członkiem takiego zespołu ma możliwość wypowiadania się w przedmiotowych kwestiach a także wnioskowania o dokonanie określonych zmian. Nie umniejsza to prawa samorządu studenckiego do wnioskowania o dokonanie zmian zarówno w uchwałach rady podstawowej jednostki organizacyjnej bądź senatu uczelni a także w programach kształcenia. Dodatkowo bardzo ważnym elementem jest istnienie systemu oceny każdego nauczyciela akademickiego dokonywanego z udziałem studentów.
Jak widać wielość dokumentów dotyczących procesu zapewniania jakości kształcenia zarówno na poziomie centralnym jak i wewnętrznych dokumentów uczelnianych sprawia, że dokładne zapoznanie się z tematyką nastręcza wielu trudności. System został jednak tak zaprojektowany, by poszczególne dokumenty uzupełniały się i konkretyzowały ogólniejsze założenia, nie ma, zatem możliwości by doszło do sprzeczności między nimi. Zapewnienie studentom udziału w procesie doskonalenia jakości kształcenia jest jak najbardziej uzasadnione, sprawia, bowiem że sami zainteresowani mogą wpływać na to czego i jak się uczą. W planach są kolejne nowelizacje ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, co zapewne jeszcze usprawni działanie całego systemu.
Najnowsze od Administrator
- Infinite Dimensions - International Innovation Summit
- Prawnicze Targi Praktyk i Pracy - aktualna edycja - 11 maj 2022 r.
- Prawo Sport Finanse 2021
- Trzy pierwsze miejsca w trzeciej edycji konkursu Tax Everest na najlepsze podatkowe prace magisterskie
- Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Prawo, sport, medycyna"