Używamy plików Cookies dla zapewnienia poprawnego działania strony. Zgodnie z prawem, musimy zapytać Cię o zgodę. Proszę, zaakceptuj pliki Cookies i pozwól tej stronie działać poprawnie.
Korzystając z naszej strony akceptujesz zasady Polityki Prywatności.

Wyszukaj na naszej stronie

 
 
środa, 07 listopad 2012 13:00

Wady zgody małżeńskiej (cz. II) Wyróżniony

Napisał
Oceń ten artykuł
(0 głosów)
Wady zgody małżeńskiej (cz. II) © nicolasjoseschirado - fotolia.com

Nawiązując do wcześniej omawianych figur wad zgody małżeńskiej warto zwrócić uwagę na kan. 1096 § 1-2 KPK 83. Otóż w przepisie tym prawodawca kościelny postanowił, że do „zaistnienia zgody małżeńskiej konieczne jest, aby strony wiedziały przynajmniej, że małżeństwo jest trwałym związkiem pomiędzy mężczyzną i kobietą, skierowanym do zrodzenia potomstwa przez jakieś seksualne współżycie” (kan. 1096 § 1 KPK 83). Taka regulacja to ustanowienie pewnych minimalnych wymogów dotyczących wiedzy o zawieranym małżeństwie. Kan. 1096 § 2 KPK 83 zawiera z kolei domniemanie mówiące, że po osiągnięciu dojrzałości przyjmuje się, że każdy posiada wiedzę na ten temat. Jednakże domniemanie to można obalić, jeżeli udowodni się coś innego. Dowodem przeciwnym może być choroba psychiczna. Kodeks Prawa Kanonicznego nie zawiera definicji choroby psychicznej. Jednakże w tym przypadku chodzi o chorobę, która nie pozwala na przyjęcie obowiązków wynikających z zawieranego małżeństwa[1]. Takie stwierdzenie nie wskazuje wprost, które choroby psychiczne uniemożliwiają zawarcie małżeństwa. Jest tak dlatego, że nie można w tej kwestii generalizować, choroby mają bowiem różne stadia i przebiegają w sposób odmienny u różnych osób.

Na ważność zgody małżeńskiej ma również wpływ błąd. Pod tym pojęciem należy rozumieć fałszywy sąd o pewnej rzeczy. Błąd może być faktyczny (odnoszący się do jakiegoś faktu) lub prawny (odnoszący się do prawa – w tym wypadku może to być błąd co do natury małżeństwa kanonicznego). Ponadto błąd może być istotny lub nieistotny. Błąd istotny dotyczy istoty rzeczy. Przykładowo – chcę poślubić Annę, a nie jej siostrę bliźniaczkę (zob. kan. 1097 § 1 KPK 83). Taki błąd (błąd co do osoby) powoduje nieważność zawieranego małżeństwa. Natomiast błąd nieistotny dotyczy przymiotu rzeczy. W przypadku zawierania małżeństwa może on dotyczyć np. koloru włosów kobiety (ktoś chce poślubić blondynkę, a okazuje się, że dana kobieta jest brunetką, która ufarbowała włosy). W takiej sytuacji mamy do czynienia z błędem co do przymiotu osoby (zob. kan. 1097 § 2 KPK 83), który zasadniczo nie ma wpływu na zgodę małżeńską – nie powoduje nieważności związku małżeńskiego. Wyjątkiem jest przypadek kiedy to przymiot, co do którego zawierający małżeństwo był w błędzie, był przymiotem bezpośrednio i zasadniczo zamierzonym (np. chcę poślubić blondynkę, za którą uważam Annę).

Warto również zwrócić uwagę na kan. 1098 KPK 83, w którym to prawodawca kościelny postanowił: „Kto zawiera małżeństwo, zwiedziony podstępem, dokonanym dla uzyskania zgody małżeńskiej, a dotyczącym jakiegoś przymiotu drugiej strony, który ze swej natury może poważnie zakłócić wspólnotę życia małżeńskiego, zawiera je nieważnie”. Z powyższej normy wynika, że podstępne wprowadzenie w błąd co do przymiotu współmałżonka również może spowodować nieważność małżeństwa. Błąd ten jednak musi mieć poważny wpływ na wspólnotę życia małżeńskiego.

Oprócz prezentowanych powyżej błędów istnieje jeszcze jeden typ, zawarty w kan. 1099 KPK 83. Otóż jest to błąd co do jednego z istotnych przymiotów małżeństwa, a więc co do jedności, nierozerwalności lub sakramentalności małżeństwa. Zasadniczo ten rodzaj błędu nie powoduje nieważności małżeństwa (jest to błędne wyobrażenie o jednym z wymienionych przed chwilą przymiotów). Inaczej jest jednak, gdy błąd ten determinuje wolę zawarcia małżeństwa (czyli gdy błąd ma wpływ na decyzję oraz działanie zawierającego małżeństwo)[2].

Na ważność zgody małżeńskiej może mieć wpływ jeszcze jedna okoliczność związana z sądem człowieka. Mianowicie chodzi tutaj o kan. 1100 KPK 83. Przepis ten zawiera następującą normę: „Znajomość lub opinia o nieważności małżeństwa niekoniecznie wyklucza zgodę małżeńską”. Cytowany przepis odnosi się do subiektywnego sądu (znajomości lub opinii) dotyczącego nieważności związku.



[1]          Por. M. Żurowski, Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Katowice 1987, s. 239.

[2]          Szerzej na ten temat zob. tamże, s. 252.

Czytany 3890 razy
Reklama:
Najnowsze