Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym ex lege

wtorek, 09 kwiecień 2013 22:00

Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym ex lege ^Wyróżniony

Napisał Administrator

wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
Email

Oceń ten artykuł

(0 głosów)

Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym ex lege

Ustawodawca w trosce o zapewnienie każdemu obywatelowi prawa do sądu stworzył instytucję zwolnienia od kosztów sądowych. W świetle art. 45 ust. 1 Konstytucji RP każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym następuje z mocy ustawy - co postaram się scharakteryzować poniżej - oraz z mocy orzeczenia sądowego. Zarówno w jednym jak i w drugim przypadku możliwe jest całkowite lub częściowe zwolnienie od kosztów.

Zagadnienie zwolnienia od kosztów sądowych normuje ustawa z 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Wspomniany akt prawny w art. 96 wymienia strony, którym przysługuje zwolnienie od kosztów sądowych w całości. Są to:

strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych,

strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów,

strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone,

pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i 36 ustawy,

kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej spraw,

prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka i Rzecznik Praw Pacjenta,

powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów,

inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy,

strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego,

osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia,

strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd - w zakresie przyznanego jej zwolnienia,

powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony indywidualnych interesów konsumenta,

strona dochodząca naprawienia szkód spowodowanych ruchem zakładu górniczego.

Częściowe zwolnienie od kosztów z mocy ustawy przysługuje Skarbowi Państwa, który wedle art. 94 ustawy nie ma obowiązku uiszczania opłat. Dodatkowo nie pobiera się opłat od wniosku:

o udzielenie zabezpieczenia, zgłoszonego w piśmie rozpoczynającym postępowanie,

o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, o nadanie dziecku nazwiska, o przysposobienie dziecka, o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką oraz o umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka,

o przesłuchanie świadka testamentu ustnego, o otwarcie i ogłoszenie testamentu oraz o zwolnienie z obowiązków wykonawcy testamentu,

będącego podstawą wszczęcia przez sąd postępowania z urzędu, a także od pism składanych sądowi opiekuńczemu w wykonaniu obowiązku wynikającego z ustawy albo nałożonego przez ten sąd,

o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt,

o wpis w księdze wieczystej prawa własności uzyskanego na podstawie przekształcenia,

o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji społecznych oraz kościołów i związków wyznaniowych ubiegających się o status organizacji pożytku publicznego.

Ustawa kierując się kryterium podmiotowo – przedmiotowym w sposób klarowny różnicuje zwolnienia częściowe od zwolnień w całości, tworząc tym samym spójną instytucję zwolnień od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym ex lege.

Czytany 2668 razy