Przeszkody do zawarcia małżeństwa w prawie kanonicznym (cz. II) Wyróżniony
Napisał AdministratorNastępną przeszkodą w systemie kanonicznego prawa małżeńskiego jest przeszkoda święceń (kan. 1087 KPK 83). Nietrudno się domyślić, iż dotyczy ona jedynie osób duchownych. Odnosi się ona zatem do osób, które przyjęły święcenia – diakonatu, prezbiteratu oraz biskupstwa. Przeszkoda ta może ustać na dwa sposoby: 1) w przypadku uzyskania dyspensy papieskiej (kan. 291 KPK 83) od święceń diakonatu z poważnych powodów, a także od święceń prezbiteratu z najpoważniejszych powodów – jak widać dyspozycje tej normy prawnej są nieostre; 2) wskutek uzyskania prawomocnego wyroku stwierdzającego nieważność święceń (kan. 291 n. 1 KPK 83).
Kan. 1088 KPK 83 zawiera z kolei następującą dyspozycję: „Nieważnie usiłują zawrzeć małżeństwo ci, którzy są związani wieczystym ślubem publicznym czystości w instytucie zakonnym”. Analizując ten przepis należy w pierwszej kolejności zająć się wyjaśnieniem pojęć. Otóż ślubem publicznym jest ślub, który został przyjęty przez upoważnionego przedstawiciela Kościoła (kan. 1192 § 1 KPK 83) oraz jest w pełni uznawany przez prawo kościelne. Ślub jest wieczysty, jeżeli składający przyrzeka wykonywać coś lub zaniechać wykonywania czegoś aż do śmierci[1]. Czystością natomiast jest stan bezżeństwa nazywany również celibatem. Aby ślub był ważny muszą zostać spełnione wszystkie warunki zawarte w kan. 658 KPK 83. Mianowicie:
- składający przyrzeczenie musi ukończyć 21 lat;
- dopuszczenia do złożenia ślubu powinien dokonać w sposób wolny kompetentny przełożony po wysłuchaniu głosu swojej rady;
- ślub powinien zostać złożony w sposób wyraźny, bez strachu oraz jakiegokolwiek przymusu lub podstępu;
- ślub powinien zostać przyjęty przez kompetentnego przełożonego lub też osobę przez niego delegowaną;
- ślub wieczysty musi zostać poprzedzony ślubem czasowym.
Omawiana przeszkoda ustaje z następujących powodów:
- poprzez indult sekularyzacyjny lub wydalenie zgodnie z przepisami prawa (kan. 694 KPK 83);
- na mocy prawomocnego wydalenia z instytutu zakonnego zatwierdzonego przez Stolicę Apostolską w przypadku instytutów na prawie papieskim lub biskupa diecezjalnego gdy chodzi o instytuty na prawie diecezjalnym;
- w przypadku udowodnienia nieważności ślubu.
Kolejna przeszkoda może wydawać się dość archaiczna. Chodzi bowiem o przeszkodę uprowadzenia (kan. 1089 KPK 83), inaczej mówiąc – porwanie. Jak już wcześniej zasygnalizowano Kodeks Prawa Kanonicznego ma charakter globalny. Oznacza to, że obowiązuje wszystkich katolików obrządku łacińskiego na całym świecie. Wobec tego, prawodawca kościelny przewidział, że w niektórych rejonach świata nadal występują porwania w celu zawarcia małżeństwa. Wspominany powyżej kanon zawiera następującą dyspozycję: „Nie może być ważnie zawarte małżeństwo pomiędzy mężczyzną i kobietą uprowadzoną lub choćby przetrzymywaną z zamiarem zawarcia małżeństwa, chyba że później kobieta uwolniona od porywacza oraz znajdując się w miejscu bezpiecznym i wolnym, sama swobodnie wybierze małżeństwo”. Z cytowanego przepisu wynika, iż porwana może być tylko kobieta – jedynie wówczas zaistnieje przeszkoda uprowadzenia. Ponadto zachodzi ona również w przypadku, kiedy kobieta jest przetrzymywana w jakimś miejscu w celu zawarcia małżeństwa. Przeszkoda ta ustaje, jeżeli uwolniona kobieta swobodnie decyduje się na małżeństwo z porywaczem. Kończąc problematykę tej przeszkody warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną rzecz. Otóż w kan. 1397 KPK 83 ustawodawca postanowił: „Kto popełnia zabójstwo albo siłą lub podstępem porywa lub zatrzymuje człowieka, bądź go okalecza czy poważnie rani, powinien być ukarany stosownie do ciężkości przestępstwa pozbawieniami i zakazami, o których w kan. 1336. Zabójstwo zaś osób, o których w kan. 1370, jest karane tam ustanowionymi karami”. Zatem porwanie człowieka stanowi przestępstwo w rozumieniu prawa kanonicznego.
[1] Por. M. Żurowski, Kanoniczne prawo małżeńskie Kościoła katolickiego, Katowice 1987, s. 179-180.
- .txt (0 Pobrań)
Najnowsze od Administrator
- Infinite Dimensions - International Innovation Summit
- Prawnicze Targi Praktyk i Pracy - aktualna edycja - 11 maj 2022 r.
- Prawo Sport Finanse 2021
- Trzy pierwsze miejsca w trzeciej edycji konkursu Tax Everest na najlepsze podatkowe prace magisterskie
- Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Prawo, sport, medycyna"